Overstromingsrisicolabels misleiden ontwikkelaars en kopers, bevorderen onveilige groei, studie van North Carolina State University.

AmsterdamBelangrijke bevindingen van het onderzoek zijn:

• De huidige overstromingsrisicokaarten trekken een grens tussen gebieden met "hoog risico" en gebieden met een "minimaal risico".
• Ontwikkeling concentreert zich vaak net buiten deze hoogrisicozones.
• De vermeende veiligheid van deze gebieden zorgt voor meer ontwikkeling, ondanks het feitelijke overstromingsrisico.

Nederlandse onderzoekers hebben ontdekt dat bijna 24% van de nieuwbouwprojecten in het land plaatsvindt binnen 250 meter van risicovolle overstromingsgebieden. Verwacht wordt dat deze trend zich voortzet, tenzij er nieuwe beleidsmaatregelen worden ingevoerd. Het onderzoek wijst erop dat de huidige regelgeving, waarbij alleen binnen de overstromingsgebieden speciale bouwvoorschriften en verplichte overstromingsverzekeringen van kracht zijn, deze ontwikkelingen stimuleert. Net buiten deze gebieden gelden minder strenge regels en lagere kosten voor ontwikkelaars, wat leidt tot meer bouwactiviteiten. Dit kan gemeenschappen kwetsbaarder maken voor overstromingsschade, zoals eerder is gebleken bij overstromingen in gebieden met veel bebouwing nabij water.

Sanchez en haar medewerksters benadrukken de noodzaak om de communicatie en het beheer van overstromingsrisico's te herzien. Door bouwprojecten net buiten het overstromingsgebied te verplaatsen, creëren we onbedoeld risico's voor meer gebieden. Zonder beleidswijzigingen en een groter bewustzijn zal de bebouwing doorgaan in gebieden die, hoewel officieel buiten de 100-jarige overstromingszone, nog steeds aanzienlijke overstromingsgevaren kennen.

Impact van misclassificatie

Verkeerde inschatting van overstromingsrisico heeft ernstige gevolgen voor zowel ontwikkelaars als huizenkopers. Wanneer overstromingsgebieden worden gecategoriseerd als simpelweg "hoog" of "laag" risico, kan dit leiden tot misverstanden. Deze versimpeling zorgt ervoor dat mensen zich net buiten de gebieden met hoog risico veilig voelen, terwijl dat niet terecht is. In plaats van duidelijkheid te verschaffen, resulteren deze labels vaak in de volgende problemen:

• Meer bouwactiviteiten net buiten gebieden met een hoog overstromingsrisico.
• Een vals gevoel van veiligheid voor degenen die dicht bij deze gebieden wonen.
• Groter risico op geconcentreerde schade bij onverwachte overstromingen.

Het probleem draait om de manier waarop deze zones worden gecommuniceerd. Wanneer een gebied als een 100-jarige vloedvlakte wordt aangemerkt, denken mensen dat het gaat om zeldzame gebeurtenissen. Ze realiseren zich misschien niet dat deze gebieden vaker kunnen overstromen door klimaatveranderingen of ongebruikelijke weersomstandigheden. Dit gebrek aan inzicht kan leiden tot meer ontwikkelingen in niet-aangewezen risicovolle gebieden, wat het probleem na verloop van tijd verergert.

Deze verkeerde classificatie heeft gevolgen voor gemeenschappen. Het beïnvloedt zowel de waarde van vastgoed als de eisen voor verzekeringen. Als een gebied als laag risico wordt gezien, kunnen kopers besluiten geen overstromingsverzekering af te sluiten, waardoor ze financieel kwetsbaar zijn wanneer er toch een overstroming plaatsvindt. Dit leidt ertoe dat mensen onnodige risico’s nemen omdat ze op een label vertrouwen in plaats van het echte risico in te schatten.

Om deze redenen is het essentieel om de communicatie over overstromingsrisico's te herzien. Door duidelijkere en uitgebreidere informatie te verstrekken, kunnen gemeenschappen weloverwogen beslissingen nemen over waar te bouwen en te wonen. Beleidsmakers en planners moeten verder kijken dan alleen labels op een kaart. Door het classificatiesysteem voor overstromingsrisico's aan te passen met actuelere en specifiekere gegevens, kunnen deze problemen worden verminderd. Uiteindelijk is het doel ervoor te zorgen dat mensen de veranderende risicolandschap begrijpen, wat helpt om de impact van toekomstige overstromingen te beperken.

Toekomstige ontwikkelingsgevolgen

De resultaten van het onderzoek benadrukken belangrijke gevolgen voor toekomstige ontwikkeling. Een van de grootste zorgen is de onbedoelde concentratie van ontwikkelingen net buiten hoogrisico-overstromingsgebieden. Dit gedrag komt voort uit verschillende factoren:

• Vermindering van reglementaire kosten voor gebieden die als laag risico worden beschouwd
• De wens om in de buurt van aantrekkelijke waterlocaties te blijven
• Verwarring van gebieden met 'minimaal risico' als volledig veilig beschouwd

Wanneer projectontwikkelaars op zoek gaan naar goedkopere bouwgrond net buiten aangewezen overstromingsgebieden, ontstaan er nieuwe woningen en bedrijven in gebieden die nog steeds overstromingsgevoelig zijn. Dit leidt tot een gevaarlijke situatie waarbij belangrijke infrastructuur risico loopt. Zonder beleidswijzigingen kan dit patroon op den duur de kans en de kosten van overstromingsschade vergroten, doordat de zone van potentiële impact wordt uitgebreid.

Klimaatverandering vergroot het risico verder dan waar huidige overstromingskaarten rekening mee houden. Stijgende zeespiegels en onvoorspelbare weerspatronen kunnen overstromingsgebieden verder landinwaarts uitbreiden. De huidige aanduidingen van overstromingsgebieden kunnen snel verouderen, waardoor panden die voorheen als veilig werden beschouwd, blootgesteld kunnen worden aan onverwachte overstromingen. Ontwikkelaars en huiseigenaren kunnen hierdoor onvoorbereid zijn op het werkelijke risico dat zij lopen.

Om deze gevolgen aan te pakken, is er mogelijk behoefte aan uitgebreidere overstromingsrisico-evaluaties die zowel de huidige reeks ontwikkelingen als toekomstige milieuveranderingen in acht nemen. Verbeterde communicatie en publieke bewustwording over de daadwerkelijke betekenis van nabijheid tot een overstromingsgebied kunnen ook misverstanden verminderen.

Beleidswijzigingen kunnen duurzaamheids- en veiligheid initiatieven bevorderen door ontwikkeling verder van overstromingsgevoelige gebieden te stimuleren. Deze strategie kan economische en persoonlijke verliezen voorkomen en zorgt voor een meer doordachte, langetermijn planning voor alle betrokken partijen.

Alleen met deze aanpassingen kunnen we streven naar een alomvattende bescherming van gemeenschappen en het risico op aanzienlijke toekomstige overstromingen verminderen.